Vào tuần học thứ 19 (12/2015), thầy và trò đã hoàn thành chương trình học kì I chỉ còn làm nhiệm vụ tính điểm, xếp loại học sinh. Sau khi đã hoàn thành những công việc đó, học trò tỏ ra như xong nhiệm vụ của học kì I và tự cho mình cái quyền được ngồi chơi, tán gẫu. Chơi thì biết bao giờ cho chán, tán gẫu thì biết đến bao giờ cho hết chuyện…học trò mà. Các em thích đến trường để học, nhưng đến trường rồi lại thích được chơi. Còn thầy cô luôn băn khoăn, lo lắng về chất lượng học tập của các em.
Giờ ôn tập thứ nhất
Tiếng trống vào lớp, trò đứng nghiêm trang chào cô. Chưa kịp ngồi có học trò đã giơ tay:
- Thưa cô ! Giờ này cô cho chúng em ngồi chơi nhé, chúng em sẽ “giữ trật tự”, chúng em hứa sẽ “không làm ồn” đâu ạ…!
- Cô ơi học xong chương trình kì I rồi, cô cho bọn em ngồi “chơi tại chỗ”, sắp hết năm cũ rồi mà cô, học kì II chúng em sẽ học nghiêm túc…
Hàng ngàn lời thỉnh cầu của học trò nghe bùi tai đấy chứ…? Cô rất yêu quý học trò, hiểu tâm lí cái tuổi nhất quỷ nhì ma, thứ ba học trò mà.
- Các em thân mến ! Nếu các em thực sự không có gì thắc mắc, hiểu được toàn bộ nội dung chương trình mà chúng ta đã học cô sẽ cho các em ngồi chơi, cả lớp đồng ý chứ?
Tiếng đồng thanh hô vang tỏ vẻ sung sướng “đồng ý ạ”! Tiếng vỗ tay như sấm.
Một học sinh đứng lên:
- Thưa cô ! Cô cho em hỏi “Tại sao trong nội dung của Hiệp định Giơnevơ lại quy định quân ta tập kết ra Bắc, còn quân Pháp lại chuyển lực lượng vào phía Nam ạ?”
- Tại sao Pháp lại xây dựng cứ điểm Điện Biên Phủ ở dưới lòng đất?
Một học sinh khác lại đứng lên:
- Tại sao Đảng và Chính phủ lại đề ra đường lối kháng chiến toàn dân?
Thế là học sinh bị lôi cuốn vào những câu hỏi tưởng chừng như mình đã biết, và thậm chí chẳng bao giờ nghĩ đến.
Giờ ôn tập thứ hai
Giáo viên tổ chức cho học sinh học mà chơi, chơi mà học theo hình thức hai đội lên bảng thi đấu. Một đội ra câu đố, một đội trả lời, có thể các em hỏi và trả lời trực tiếp, có thể viết lên bảng. Các đội đều tỏ ra hào hứng, đoàn kết và quyết tâm để đánh gục đối phương. Sau mỗi đợt thi đấu, giáo viên sẽ làm trọng tài nhận xét giúp trò về cách ra câu hỏi và cách trả lời. Đội nào ra được câu hỏi hay cũng như câu trả lời độc đáo đều nhận được điểm thưởng.
Đấy là những lớp các em ham học.
Giờ ôn tập thứ ba
Giáo viên mời 4 học sinh (chúa lười biếng) lên bảng ghi ra 5 câu hỏi trong chương trình lịch sử lớp 12 mà em đã học và yêu cầu 4 học sinh khá của lớp lên bắt lỗi và sửa.
Cách tổ chức này tưởng chừng đơn giản thế mà 4 trò “toát mồ hôi hột” mãi mới đưa ra được 3 đến 5 câu hỏi. Chất lượng và độ chính xác của câu hỏi thì sao nhỉ, mời 4 học trò khác lên sửa giúp bạn.
Câu hỏi của các em đưa ra khiến các bạn cũng bó tay.
Các em thử đoán xem các câu hỏi có hay, hấp dẫn và có khó không?
Trời đất, trong tổng số 14 câu hỏi của 4 bạn chẳng có câu hỏi khó, chẳng có câu hỏi hay… chỉ có câu hỏi được chấp nhận. Rất nhiều câu hỏi vô nghĩa kiểu như: “Tình hình trong và ngoài nước?”, “Cách mạng tháng Tám”…có câu hỏi như từ trên trời rơi xuống: “Nêu diễn biến của cuộc tổng tiến công và nổi dậy của chiến dịch Biên giới 1945- 1954?”, “Nội dung của Hiệp ước Hecvan”…
Như vậy, nếu không để các em có cơ hội thể hiện thì làm sao thầy cô hiểu hết được các em ham học hỏi như thế nào cũng như các em còn hổng kiến thức ra làm sao. Các em có rất nhiều cách học: tự học, học thầy cô và có thể học ngay các bạn của mình. Các em đừng coi thường giờ ôn tập nhé. Trong giờ ôn tập, chúng ta được thầy cô hệ thống lại kiến thức, được giải đáp những băn khoăn, thắc mắc. Chúng ta có cơ hội được trao đổi, thảo luận, được biết thêm nhiều điều từ chính các bạn. Điều thầy cô mong đợi ở các em không chỉ là các em hiểu được những kiến thức thầy cô truyền đạt mà còn muốn các em tự tìm tòi, khám phá và chiếm lĩnh kho tàng kiến thức của nhân loại.
Vậy sau tiết mỗi tiết học có em nào dám khẳng định: “Thưa cô em đã hiểu tất cả những gì thầy cô giảng” không nhỉ ? Hiểu chỉ là mức thứ hai (sau mức nhận biết) thôi các em ạ. Chúng ta cần phải hiểu sâu, hiểu rộng và nâng lên tầm khái quát, biết tổng hợp, phân tích, đánh giá, so sánh mới thực sự hiệu quả.
Chúc các em học tập tốt và đừng bao giờ chủ quan các em nhé.